ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ
Ο αποκλεισμός του ισχιακού νεύρου με οπίσθια προσπέλαση είναι ένας σχετικά εύκολος αποκλεισμός με ευρεία κλινική χρησιμότητα. Χρησιμοποιείται συχνά και έχει υψηλό ποσοστό επιτυχίας. Παρέχει αναισθησία σε ολόκληρο το κάτω άκρο κάτω από το γόνατο με εξαίρεση την περιοχή του δέρματος της έσω επιφάνειας της κνήμης και της έσω επιφάνειας του ποδιού που νευρώνονται από το σαφηνές νεύρο. Σε συνδυασμό με αποκλεισμό του μηριαίου νεύρου ή του οσφυϊκού πλέγματος επιτυγχάνεται αναισθησία σε ολόκληρο το κάτω άκρο.
ΑΝΑΤΟΜΙΑ
Το ισχιακό νεύρο είναι το μεγαλύτερο νεύρο του ανθρώπινου σώματος και φτάνει τα 2 εκατοστά πλάτος στην αρχή του. Σχηματίζεται από τις νωτιαίες ρίζες των Ο4 έως Ι3 σπονδύλων. Οι ρίζες αυτές του ιερού πλέγματος αναπτύσσονται στην προσθιοπλάγια επιφάνεια του ιερού οστού και συνθέτουν το ισχιακό νεύρο επάνω στην πρόσθια επιφάνεια του απιοειδούς μυός. Στην περιοχή του μείζονα γλουτιαίου μυός γειτνιάζει προς τα έσω με το οπίσθιο δερματικό νεύρο του μηρού και την οπίσθια γλουτιαία αρτηρία. Εξέρχεται της πυέλου μέσα από το μείζων ισχιακό τρήμα κάτω από τον απιοειδή μυ και κατέρχεται ανάμεσα από τον μείζονα τροχαντήρα του μηριαίου και το ισχιακό κύρτωμα. Στη συνέχεια πορεύεται κατά μήκος της οπίσθιας επιφάνειας του μηρού μέχρι το κατώτερο τριτημόριό του όπου διαιρείται στους δύο κύριους κλάδους του, το κνημιαίο και το κοινό περονιαίο νεύρο. Πριν τη διαίρεσή του το ισχιακό νεύρο δίνει αρκετούς αρθρικούς (ισχίο, γόνατο) και μυϊκούς κλάδους (δικέφαλος μηριαίος μυς, ημιτενοντώδης, ημιυμενώδης).
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Χειρουργική αναισθησία και μετεγχειρητική αναλγησία για επεμβάσεις κάτω από το γόνατο. Για επεμβάσεις στο γόνατο και το ισχίο συνδυάζεται με αποκλεισμό του μηριαίου νεύρου ή του οσφυϊκού πλέγματος.
ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Δεν υπάρχουν ειδικές αντενδείξεις.
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Παρακέντηση της οπίσθιας γλουτιαίας αρτηρίας
ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΟΔΗΓΑ ΣΗΜΕΙΑ
- Οπίσθια άνω λαγόνια άκανθα
- Μείζων τροχαντήρας
- Ιερό σχίσμα
ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Ο ασθενής τοποθετείται σε πλάγια κατακεκλιμμένη θέση. Το άκρο που πρόκειται να αναισθητοποιηθεί πρέπει να είναι από την επάνω πλευρά
ΤΕΧΝΙΚΗ
Μετά τη ψηλάφηση και τη σημείωση των δύο ανατομικών οδηγών σημείων, της οπίσθιας άνω λαγόνιας άκανθας και του μείζονα τροχαντήρα, χαράσσεται γραμμή που ενώνει αυτά. Από το μέσο της γραμμής και κάθετα προς αυτήν χαράσσεται άλλη γραμμή μήκους 4- 5cm η οποία καταλήγει στο σημείο παρακέντησης. Το σημείο αυτό πρέπει να βρίσκεται επάνω στη γραμμή που ενώνει το μείζονα τροχαντήρα και το ιερό σχίσμα. Ακολουθεί καθαρισμός της περιοχής με αντισηπτικό διάλυμα και τοπική αναισθησία σε βάθος περίπου 3 cm. Η παρακέντηση γίνεται με τη βελόνα κάθετα στο δέρμα. Καθώς προωθείται η βελόνα αργά και με συνεχή αναρρόφηση από το βοηθό, παρατηρούνται πρώτα συσπάσεις του γλουτιαίου μυός. Προωθείται η βελόνα ακόμη βαθύτερα και μετά την παύση της σύσπασης του γλουτιαίου μυός ακολουθεί διέγερση του ισχιακού που αναγνωρίζεται με σύσπαση των μυών της οπίσθιας επιφάνειας του μηρού, του γαστροκνημίου, ή με κινητική απάντηση από τον άκρο πόδα ή/και τα δάκτυλα του ποδιού.
Σύσπαση των οπισθίων μυών του μηρού είναι αποδεκτή γιατί η διαίρεση των κλάδων του ισχιακού νεύρου που νευρώνει αυτούς τους μυς γίνεται χαμηλότερα από το ύψος διέγερσης του νεύρου. Η εγκατάσταση του αποκλεισμού όμως είναι πιο αργή γιατί πιθανότατα η έγχυση των τοπικών αναισθητικών γίνεται σε πιο περιφερικό σημείο του νεύρου και η διάχυση τους καθυστερεί λόγω του μεγέθους του ισχιακού νεύρου.
ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΕΥΡΟΔΙΕΓΕΡΣΗ
| ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ | ΑΙΤΙΑ | ΠΡΟΒΛΗΜΑ | ΕΝΕΡΓΕΙΑ |
| Τοπική σύσπαση του γλουτιαίου μυός | Άμεση διέγερση του γλουτιαίου μυός | Η βελόνα είναι αρκετά επιφανειακά | Προώθηση της βελόνας πιο βαθιά |
| Επαφή της βελόνας με οστό | Θέση της βελόνας λίγο πιο ψηλά από το ισχιακό τρήμα | Διόρθωση της κατεύθυνσης προς το μέσο της γραμμής που ενώνει το μείζονα τροχαντήρα και το ισχιακό κύρτωμα | |
| Σύσπαση μυών οπίσθιας επιφάνειας του μηρού | Διέγερση του ισχιακού νεύρου | Κανένα | Έγχυση τοπικών αναισθητικών. Πιθανή καθυστέρ |
ΥΛΙΚΑ
- Βελόνα STIMUPLEX D 80- 120 mm
- Σετ βελόνας –καθετήρα CONTIPLEX D 80-110 mm
ΤΟΠΙΚΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ
- 20 ml Λιδοκαϊνη 1%
- 20 ml Ροπιβακαϊνη 0,75%
- Χορηγείται πρώτα η Λιδοκαϊνη.
- Ροπιβακαϊνη 0,2% για συνεχή στάγδην έγχυση.
ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΣΤΑΓΔΗΝ ΕΓΧΥΣΗΣ ΜΕ ΚΑΘΕΤΗΡΑ
- ΡΥΘΜΟΣ 5-15 ml/h
- ΔΟΣΗ 5-8 ml
- ΚΛΕΙΔΩΜΑ ΧΡΟΝΟΥ 20 min
